Uyurgezerlik
Uyurgezerlik, diğer adıyla 'somnambulizm' genellikle uykunun ilk yarısında ortaya çıkan, aniden kalkıp oturma, yataktan çıkıp yürüme ve koşma gibi aktiviteler olarak tanımlanabilir.
Atak sırasında cam açma, balkona çıkma, evden dışarı çıkma, hatta araç kullanma gibi daha karmaşık ancak amaçsız davranışlar da görülebilir.
Bu davranışlar sırasında hasta, derin uykuda olduğu için uyandırılmaz. Ertesi gün hastaya bu davranışları anlatıldığında hatırlayamaz.
Uyurgezerlik 15 yaşın altında en sık 8-12 yaşları arasında görülür. Çocukluk çağında görülme sıklığı %17' ler civarında iken erişkinde ise bu oran çok daha düşüktür.
Uyurgezerlik Tedavisi
İlaç tedavisinden önce, uyurgezerliği tetikleyici faktörlerin belirlenmesi ve önlenmesinin yanısıra hastanın güvenliği için bazı önemli önlemler alınmalıdır.
Uyurgezerlik atakları sırasında hastanın yaralanmasına ve zarar görmesine. neden olabilecek nesnelerin hastanın uyuduğu ortamdan uzaklaştırılması sağlanmalıdır.
Pencereler ve kapılar kilitli tutulmalı, araba anahtarı veya tehlike yaratabilecek yanıcı, yakıcı, patlayıcı ve yaralayıcı nesneler çevreden uzaklaştırılmalıdır.
Ev zeminin yumuşak bir madde ile kaplanmalı, varsa merdiven boşluklarına erişimi engelleyici önlemler alınmalıdır.
Uyku yoksunluğunun, uyku ve beslenme saatlerindeki düzensizliklerin ve uyku öncesi sinir sistemine etkili ilaç ve maddelerin kullanımının uyurgezerlik ataklarını arttıracağını unutmamak gerekir.
Uyurgezerlik ataklarının, gece derin Non - REM uykusunda ortaya çıktığını düşünürsek, Non - REM uykusunu azaltmak amacıyla uyunan öğlen uykuları atakları azaltmakta etkili olabilir.
Atakların geliş saati belirlenebilmiş ise, programlandırılmış uyandırma uygulaması ile güzel sonuçlar alınabilir ve atakların önüne geçilebilir.
Özellikle çocuk hastalarda ateş yükselmelerinin uyurgezerlik ataklarını arttıracağı unutulmamalı ve ateşli durumlarda hızlıca ateş düşürücü önlemler alınmalıdır.
Uyku öncesinde hastanın tuvalet ihtiyacının giderilerek mesanenin boşaltılması da atakların uyarılmasını önelemekte etkili olabilir.
Bu önlemlere karşın yanıt alınamayan hastalarda, bu önlemlerle birlikte ilaç tedavileri uygulanması gerekebilir.
